Rozdział I. Koncepcja badawcza
Rozdział I. A. Problematyka, przedmiot i cel badania
Przedmiotem mojego badania są trudności, przeszkody oraz szanse na dialog pomiędzy przedstawicielkami feminizmu świata Zachodu a feminizmu muzułmańskiego, zaś zamiarem jest odnalezienie różnic w opiniach o ważnych dla treści programu feminizmu zagadnieniach takich jak: płeć biologiczna a płeć kulturowa, równouprawnienie, cielesność i jej ekspozycja, patriarchat oraz stosunku grup do siebie nawzajem. Zadaniem projektu będzie odpowiedz na następujące pytania badawcze:
Jak bardzo i czym różni się podejście przedstawicielek feminizmu świata Zachodu od feministek muzułmańskich do następujących kwestii?
Jakie cechy charakteru feministki świata Zachodu uważają za typowo kobiece?
Jakie cechy charakteru feministki muzułmańskie uważają za typowo kobiece?
Jak bardzo płeć kulturowa jest powiązana z płcią biologiczną według feministek świata Zachodu?
Jak bardzo płeć kulturowa jest powiązana z płcią biologiczną według feministek muzułmańskich?
Które z cech charakteru najbardziej nobilitują w społeczeństwie według feministek świata Zachodu? Czy są one związane z konkretną płcią kulturową?
Które z cech charakteru najbardziej nobilitują w społeczeństwie według feministek muzułmańskich? Czy są one związane z konkretną płcią kulturową?
Co oznacza termin równouprawnienie według feministek świata Zachodu?
Co oznacza termin równouprawnienie według feministek muzułmańskich?
Czy dyskryminacja pozytywna jest potrzebna według feministek świata Zachodu?
Czy dyskryminacja pozytywna jest potrzebna według feministek muzułmańskich?
W jakiej dziedzinie feministki świata Zachodu czują się dyskryminowane? Jakie posiadają pomysły na zmianę tej sytuacji?
W jakiej dziedzinie feministki muzułmańskie czują się dyskryminowane? Jakie posiadają pomysły na zmianę tej sytuacji?
W jakiej dziedzinie według feministek świata Zachodu dyskryminowane są kobiety na świecie? Jakie posiadają pomysły na zmianę tej sytuacji?
W jakiej dziedzinie według feministek muzułmańskich dyskryminowane są kobiety na świecie? Jakie posiadają pomysły na zmianę tej sytuacji?
Czego symbolem jest hidżab według feministek świata Zachodu? Jak według nich wpływa na pozycję społeczną kobiet go noszących?
Czego symbolem jest hidżab według feministek muzułmańskich? Jak według nich wpływa na pozycję społeczną kobiet go noszących?
Czym dla feministek świata Zachodu jest sukces? Jakie wartości są dla nich najważniejsze?
Czy dla feministek muzułmańskich jest sukces? Jakie wartości są dla nich najważniejsze?
Jaki jest stosunek przedstawicielek obydwu nurtów do siebie nawzajem?
Czy dla feministek świata Zachodu termin feminizmu muzułmańskiego jest znany? W jaki sposób go definiują?
Czy feministki świata Zachodu uważają, iż mają prawo i wystarczającą wiedzę aby orzekać w sprawie sytuacji społecznej muzułmanek? Czy i jak feministki świata Zachodu powinny działać na rzecz praw kobiet dla muzułmanek?
Czy feministki muzułmańskie uważają, feministki świata Zachodu mają prawo i wystarczającą wiedzę aby orzekać w sprawie sytuacji społecznej muzułmanek? Czy i jak feministki świata Zachodu powinny działać na rzecz praw kobiet dla muzułmanek?
Czy według przedstawicielek obu nurtów dialog pomiędzy nimi mający na celu polepszenie sytuacji kobiet na świecie jest możliwy i potrzebny? Jakie warunki muszą zostać spełniony aby zakończył się sukcesem? Na rzecz rozwiązania jakich problemów kobiet mogłyby działać razem?
Co według przedstawicielek obu nurtów jest wspólne dla wszystkich kobiet na świecie?
Jakie są reakcje feministek muzułmańskich na działania i opinie feministek świata Zachodu dotyczących muzułmanek?
Czy istnieją takie elementy kultury muzułmańskiej odnoszące się do pozycji kobiety w społeczeństwie, które feministki świata Zachodu chciałyby wprowadzić do swojej kultury? Jakie to elementy?
Czy istnieją takie elementy kultury zachodniej odnoszące się do pozycji kobiety w społeczeństwie, które feministki muzułmańskie chciałyby wprowadzić do swojej kultury? Jakie to elementy?
Rozdział I. B. Aparat pojęciowy
Feminizm świata Zachodu – ruch społeczny i ideologia związana z walką o równouprawnienie kobiet, wpisująca się w tendencje kultury europejskiej i amerykańskiej, cechująca się w większości przypadków laicyzmem.
Feminizm muzułmański – „dyskurs równości płci i sprawiedliwości społecznej, który czerpie swoją wiedzę i mandat z Koranu, szukając rozwiązań i sprawiedliwości dla wszystkich ludzi i całości ich istnienia w całym kontinuum prywatno-społecznym”116
Równouprawnienie płci- równouprawnienie płci oznacza zrównanie praw kobiet i mężczyzn we wszystkich dziedzinach życia prywatnego i publicznego, oraz szans w dostępie do dóbr społecznych oraz powstrzymania zjawiska dyskryminacji ze względu na płeć117.
Hidżab – pochodzące od arabskiego słowa حجاب w dosłownym tłumaczeniu oznacza kurtynę, zasłonę. Jest to praktykowany przez muzułmanów sposób ubierania się zasłaniający określone części ciała. W dzisiejszych czasach słowo to często używane w języku potocznym jest jako określenie noszonej przez muzułmanki chusty, zakrywającej włosy, uszy i szyję118.
Gender/płeć kulturowa - „stworzone przez społeczeństwo role, zachowania, aktywności i atrybuty, jakie dane społeczeństwo uznaje za odpowiednie dla mężczyzn i kobiet”119.
Dyskryminacja płciowa – forma wykluczenia społecznego, polegająca na ograniczeniu dostępu do pewnych ważnych dóbr społecznych, nierówne traktowanie ludzi ze względu na ich przynależność do danej płci, które nie jest uzasadnione obiektywnymi przyczynami.120
Dyskryminacja pozytywna - wprowadzenie czasowych lub stałych rozwiązań i środków prawnych mających na celu wyrównanie szans osób i grup dyskryminowanych np. parytety wyborcze121.
Rozdział I.C. Podstawa źródłowa oraz techniki zbierania materiałów
Krytyce poddany zostaje materiał empiryczny uzyskany w wyniku badania przeprowadzonego za pomocą techniki ankiety internetowej. Przypuszczam iż taki sposób zbierania informacji jest najbardziej komfortowy dla kobiet uczestniczących w badaniu, dając im większe poczucie anonimowości niż sytuacja, w której badacz zadaje pytania bezpośrednio w czasie rzeczywistym. Co więcej ankieta internetowa daje mi możliwość dotarcia do respondentek mieszkających w różnych krajach świata. Zdecydowałam się na ten rodzaj badania ze względu na możliwość objęcia nim większej liczby respondentek. Kwestionariusz poza pytaniami dającymi możliwość wyboru odpowiedzi z kafeterii możliwych opcji zawiera również pytania otwarte, które stwarzają okazję zauważenia zjawisk i problemów nieprzewidzianych na etapie przygotowywania koncepcji badawczej.
Badane kobiety zostaną podzielone na dwie grupy. Zakładałam przeprowadzenie minimum 100 ankiet: 50 z respondentkami deklarującymi się jako przedstawicielki feminizmu muzułmańskiego, mieszkającymi zarówno na Bliskim Wschodzie, w Północnej Afryce jak i w Europie, Stanach Zjednoczonych oraz w Kanadzie oraz 50 z respondentkami deklarującymi się jako feministki, mieszkającymi w Europie oraz Stanach Zjednoczonych. Jedynym kryterium pozwalającym na wejście do pierwszej grupy jest deklaracja utożsamiania się z nurtem feminizmu muzułmańskiego. W drugiej grupie respondentek znajdą się kobiety, które określają się mianem feministek, nie są muzułmankami, a obszarem ich pochodzenia i zamieszkania jest Zachód. Nie zakładałam wprowadzania żadnego kryterium wykształcenia czy wieku.
W rezultacie moje badanie cieszyło się większym zainteresowaniem niż sądziłam. Pierwsza grupa badawcza składająca się z feministek świata Zachodu liczyła sobie 323 kobiety, zaś grupę feministek muzułmańskich stanowiło 180 pań.
Rozdział I. D. Rola wniosków badania
Sądzę, iż wnioski z przeprowadzonego przeze mnie badania można z wysokim prawdopodobieństwem rozszerzyć na większą grupę badanych. Jednak jego nie duży zasięg czyni z nich raczej dobrą podstawę, wskazującą na kierunki zjawisk, których znajomość przydatna mogłaby być do zaprojektowania badania o większym zasięgu lub badania jakościowego.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.